EMDR-storytelling

Vroegkinderlijk trauma

Voor jonge kinderen (tot 6 jaar) en voor kinderen die op jonge leeftijd getraumatiseerd zijn is er een aangepaste vorm van EMDR ontwikkeld.  Deze kinderen hebben op bewust niveau geen toegang tot traumatische herinneringen. Er is dan sprake van een vroegkinderlijk trauma. Een vroegkinderlijk of pre-verbaal trauma is een trauma ontstaan op een leeftijd waarop een kind nog niet in staat is tot verbale communicatie. In de hersenen van het jonge kind (tot 4 jaar) worden in eerste instantie vooral emoties en lichaamssensaties van een trauma opgeslagen, die een blijvende indruk maken.

De impact van een dergelijk trauma is veel groter dan gedacht. Het kan de ontwikkeling van een kind doen stagneren en kan de bodem leggen voor gedrags- en ontwikkelingsproblemen op latere leeftijd. Het (jonge) kind kan last krijgen van herbelevingen, verhoogde prikkelbaarheid /stress, gedrags- en regulatieproblemen zoals overmatig huilen, slecht slapen en eten. Op de lange termijn heeft dit een negatief effect op het opbouwen van een gezonde gehechtheidsrelatie tussen kind en ouders. Om de weg vrij te maken voor een gezonde ontwikkeling van het brein is het belangrijk zo vroeg mogelijk het onderliggend trauma te vinden en een passende behandeling in te zetten.

EMDR en het brein

EMDR kan helpen om een vroegkinderlijk trauma op te ruimen. EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Dit betekent letterlijk het: “door oogbeweging minder gevoelig worden en opnieuw verwerken”.

Onze hersenen verwerken de hele dag ervaringen en indrukken zowel fijne, bijzondere ervaringen als nare ervaringen. Bij een adequate verwerking van deze ervaringen gaat de informatie van de zintuigen naar de hersenen, waardoor deze worden geregistreerd en verwerkt tot een herinnering van feiten, indrukken en interpretaties. Deze herinneringen zijn dan netjes “opgeruimd” en kunnen bewust worden opgeroepen zonder emotioneel van slag te raken.

Indien er echter sprake is van een diep ingrijpende gebeurtenis of angst wordt de binnenkomende informatie door de hersenen anders verwerkt dan gewone ervaringen. Bij “traumatische” ervaringen gaat het lichaam in een alarmtoestand. Lichaamssensaties zoals geuren, geluiden en gevoelens worden daardoor in ruwe, onverwerkte vorm opgeslagen. Ze zijn daardoor niet goed “opgeruimd”. Geluiden, geuren en andere lichaamssensaties, die aan de ingrijpende gebeurtenis doen denken, kunnen later steeds weer deze ‘ruwe traumatische herinneringen’ activeren. Het kind voelt dan opnieuw dezelfde emoties en stress als tijdens de traumatische ervaring en raakt keer op keer van slag. EMDR helpt om het informatieverwerkingsproces in de hersenen af te ronden, zodat het kind niet meer reageert op de lichaamssensaties die verbonden zijn met het trauma.

Doelgroep

Deze vorm van EMDR behandeling is geschikt voor zowel baby’s, peuters als kinderen en jongeren met een vroegkinderlijk trauma. De behandeling kan in/na de volgende situaties worden toegepast:

  • Brand, (verkeers)ongeval, inbraak, overval
  • Natuurramp, oorlogsgeweld
  • Huiselijke ruzies, geweld, misbruik, mishandeling en verwaarlozing
  • Uithuisplaatsing, adoptie- of pleeggezinplaatsing
  • Echtscheiding / conflictscheiding
  • Verlies dierbare of ernstige ziekte familielid
  • Verloren raken of opgesloten raken in lift / wc
  • Gecompliceerde zwangerschap / bevalling, vroeggeboorte (couveuse)
  • Ernstig ziek zijn, verslikken, overgeven en medische ingrepen zoals prikken, narcose
  • Angst voor dieren, donker etc

Werkwijze

Ouders / verzorgers worden intensief bij alle fasen van de behandeling betrokken. Bij een pre-verbaal trauma wordt er, samen met ouders of andere verzorgers, een verhaal gemaakt volgens de Story Telling techniek. De inhoud van het verhaal is gericht op het oproepen van lichaamssensaties en emoties gekoppeld aan het onderliggende trauma.  

Ook biedt het verhaal de mogelijkheid om eigen gedrag of gedrag van de biologische ouders te verontschuldigen. En biedt het mogelijkheden om naar (pleeg)ouders het gedrag dat het kind laat zien anders te labelen. Er wordt aan ouders uitleg gegeven over het effect van het trauma, over regressiegedrag en over de behoeften van het kind om eerdere fasen in te halen. Aan het kind wordt uitgelegd dat de pijn en de emoties die nu ervaren worden eigenlijk pijn en emoties zijn van toen. De werkelijke EMDR-behandeling vindt plaats, in bijzijn van de opvoeders, door gelijktijdig bij het kind te tappen op de handen of benen en het verhaal voor te lezen.

 Binnen Tatoran maakt een EMDR-behandeling meestal onderdeel uit van een traject met verschillende hulpvormen en wordt het geïntegreerd in een al lopend behandeltraject gericht op  complex trauma, trauma & verlies, of overprikkeling.